Większość osób podróżujących słyszała o karcie EKUZ, ale nie zawsze wiedzą kto i gdzie może ją uzyskać.

Przed nami kolejny sezon turystyczny, w którym podróże po Europie są bardzo popularne.
Wielu podróżujących posiada lub planuje wyrobić sobie kartę EKUZ. Niestety równie dużo osób ma niekompletną lub wręcz nieprawdziwą wiedzę na temat tej karty. Wielu myśli, że ten dokument upoważni ich do darmowej opieki zdrowotnej na terenie Europy. Niestety jest to bardzo powszechny błąd, który może skończyć się ogromnym rachunkiem za leczenie.

EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego to dokument, który pozwala obywatelom Unii Europejskiej korzystać z opieki zdrowotnej we wszystkich krajach członkowskich (i kilku dodatkowych). Zdecydowanie warto ją wyrobić i mieć przy sobie podczas wszystkich europejskich wojaży, ale trzeba też pamiętać o pułapkach, jakie za sobą niesie.

Mnóstwo ludzi żyje przeświadczeniem, że nie potrzebuje dokupować dodatkowego ubezpieczenia, jeśli podróżuje w Europie, bo karta EKUZ zapewni im wszelką pomoc medyczną. Nic bardziej mylnego!

Dlatego zebraliśmy najważniejsze informacje, jakie każdy podróżujący powinien posiadać.

1. W jakich krajach można korzystać z EKUZ?
   We wszystkich krajach Unii Europejskiej, ale także kraje EFTA, czyli Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria. Karta rónież obejmuje także terytoria zamorskie i zależne, czyli np. Reunion, Gwadelupa, Martynika, Gujana Francuska, St Pierre-et-Miquelon.

2. Co obejmuje EKUZ i czy naprawdę zastępuje ubezpieczenie?
   Posiadając kartę EKUZ masz prawo tylko do leczenia na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele danego kraju (jeśli w danym państwie jest np. obowiązek opłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, to i ty za nią zapłacisz) – wyjaśnia NFZ.

I to właśnie tu tkwi największy haczyk. Na zasadach danego kraju, w którym aktualnie przebywasz, a nie na zasadach polskich. A różnice mogą być diametralne – i sporo cię kosztować!

Czy wiedziałeś, że:
W Szwajcarii musisz opłacić 50 proc. kosztów przejazdu karetką i równowartość 405 PLN za wizytę u lekarza pierwszego kontaktu?
We Francji pokryjesz 20% kosztów pobytu w szpitalu.
W Chorwacji musisz pokryć 20% kosztów leczenia.
Na Islandii musisz opłacić wizytę u lekarza, która kosztuje 3400-4500 ISK (czyli ok. 98-130 PLN) i transport medyczny? To nie koniec!
W Belgii mając EKUZ i tak trzeba zapłacić 40% kosztów leczenia specjalistycznego, 2 EUR za przepisanie recepty i za pobyt w szpitalu (43 EUR za pierwszy dzień i 15 EUR za każdy kolejny).
W Niemczech często zapłacisz 10% ceny leków (ale nie mniej niż 5 EUR).
W Finlandii otrzymasz rachunek za każdą wizytę u lekarza ogólnego - średnio 21 EUR.
W Norwegii za wszystkie materiały medyczne otrzymasz rachunek do opłacenia (czyli np. bandaże lub nici chirurgiczne!).
W Portugalii przyjdzie ci zapłacić 25 EUR za każdą noc w szpitalu.
A przecież to tylko przykłady. Lista jest o wiele dłuższa!

Szczegółowe zasady dla każdego z krajów znajdziesz na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia.

EKUZ nie obejmuje też transportu medycznego do kraju i działa tylko w publicznych placówkach.

3. Jak wyrobić EKUZ i komu przysługuje?

• drogą elektroniczną - przez Internetowe Konto Pacjenta IKP lub elektroniczną skrzynkę podawczą (ePUAP). W obu przypadkach wystarczy złożyć wniosek, a karta zostanie wysłana do ciebie pocztą – na wskazany adres. Procedura zajmuje zwykle do 5 dni roboczych. W miesiącach wakacyjnych czas oczekiwania może się jednak wydłużyć do 10 dni. W każdej chwili możesz też podejrzeć, jaki jest status wyrabiania karty EKUZ.
• osobiście w oddziale NFZ - EKUZ wydawany jest od ręki. I co istotne – możesz odebrać kartę także w czyimś imieniu, jeśli tylko masz upoważnienie.
• Od niedawna kartę EKUZ można też ekspresowo uzyskać na Lotnisku Chopina w Warszawie. W ogólnodostępnej części terminala znajduje się specjalny punkt, w którym wystarczy wypełnić jeden druk i za kilka minut karta jest gotowa.

4. Jak długo ważna jest karta EKUZ?

• 20 lat - jeśli otrzymujesz emeryturę i osiągnąłeś wiek emerytalny (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn)
• do 18-tego roku życia - jeśli masz ubezpieczenie jako członek rodziny (EKUZ będzie ważny do dnia Twoich 18 urodzin), jeśli masz własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierasz rentę (EKUZ będzie ważny do dnia Twoich 18 urodzin)
• 5 lat - jeśli otrzymujesz emeryturę i nie ukończyłeś 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, jeśli nie masz 18 lat i nie masz ubezpieczenia, ale masz obywatelstwo polskie (EKUZ będzie ważna do dnia Twoich 18 urodzin)
• 3 lata - jeśli jesteś osobą zatrudnioną, prowadzisz działalność gospodarczą, otrzymujesz zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.
• 18 miesięcy - jeśli otrzymujesz rentę i masz więcej niż 18 lat,
  masz ubezpieczenie jako członek rodziny i masz więcej niż 18 lat,
  masz ubezpieczenie jako student, jesteś uczniem, masz więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia)
• 6 miesięcy - jeśli nie masz ubezpieczenia, ale masz prawo do świadczeń na podstawie szczególnych uprawnień, czyli: jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce,
  jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkasz w Polsce,
  nie masz 18 lat, mieszkasz w Polsce i masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (EKUZ traci ważność w dniu Twoich 18 urodzin).
• 2 miesiące - jeśli jesteś zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, jesteś osobą ubezpieczoną nie wymienioną wcześniej lub jesteś osobą, dla której nie został spełniony obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.
• 90 dni - jeśli nie masz ubezpieczenia, ale spełniasz kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej, co potwierdza decyzja np. wójta, burmistrza).
• 42 dni - jeśli nie masz ubezpieczenia, ale jesteś w połogu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce.

4. Kiedy stracisz prawo do posługiwania się kartą EKUZ?
   Nastąpi to na przykład, gdy:

• zakończysz pracę (dotyczy to osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, mianowania oraz żołnierzy i funkcjonariuszy),
• otrzymasz urlop bezpłatny,
• zawiesisz lub zakończysz działalność gospodarczą,
• stracisz status osoby bezrobotnej,
• stracisz prawo do emerytury lub renty albo zostanie ono zawieszone,
• stracisz status rolnika,
• stracisz prawo do świadczenia społecznego innego niż zasiłek dla osób bezrobotnych, emerytura lub renta – np. do zasiłku stałego z pomocy społecznej, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego czy świadczenia pielęgnacyjnego,
• rozwiążesz umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego z NFZ.

Prawo do posługiwania się EKUZ lub Certyfikatem wygasa wówczas po 30 dniach. Dotyczy to również osób, które zgłosiłeś do ubezpieczenia zdrowotnego jako członków rodziny.

Mamy nadzieję, że zachęciliśmy Cię jednak do zakupu przed każdym wyjazdem dodatkowego ubezpieczenia. Warto na wakacjach mieć spokojną głowę, a pieniądze do wydawania na przyjemności, a nie na rachunki.